الگوی فکری منفی: چرا رخ می‌دهد و چگونه از آن خلاص شویم؟
الگوی فکری منفی می‌تواند تاثیرات مخربی بر جسم و روان داشته باشد. با بررسی پشتوانه‌های علمی و نتایج تحقیقات، از جمله «تحقیق راهبه‌ها»، نشان داده شده است که مثبت‌اندیشی به‌طور چشمگیری می‌تواند طول عمر و کیفیت زندگی را بهبود دهد.
ذهنیت منفی؛ چرا ایجاد می‌شود و چگونه می‌توان از آن رها شد؟
ذهن مثبت و تاثیرات شگفت‌آور آن بر زندگی
موضوع مثبت‌اندیشی در سال‌های اخیر با تحقیقات گسترده‌ای مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش‌های علمی بیانگر این هستند که نگرش مثبت و احساس خوشبختی نه تنها بر روحیات بلکه بر جنبه‌های مختلف جسمی انسان نیز اثرگذار است.
تحقیقات علمی در مورد ذهنیت مثبت
یکی از مطالعات برجسته در این زمینه، مربوط به “تحقیق راهبه” است. در این مطالعه، بیوگرافی و خاطرات روزانهٔ راهبه‌های جوان بررسی شد تا میزان مثبت‌اندیشی یا منفی‌نگری آنان مشخص شود. یافته‌ها نشان داد که نگرش فرد، به‌ویژه مثبت‌اندیشی، می‌تواند در طول عمر، وضعیت سلامتی و حتی آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها نقش داشته باشد.
این پژوهش نشان داد که واژه‌هایی که افراد به کار می‌برند و نحوهٔ بیان وقایع روزمره، بازتابی از ذهنیت آن‌ها است. این نکته مهم، پیرامون هر انسانی صدق می‌کند؛ حتی اگر عادت به نوشتن خاطرات روزانه نداشته باشد. آیا تا به حال به کلمات و جملاتی که بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنید، توجه کرده‌اید؟
تفاوت در نگرش؛ دیدگاه مثبت در برابر دیدگاه منفی
زندگی روزمره نشان‌دهندهٔ تفاوت‌های بارز میان افراد مثبت‌اندیش و کسانی که به جنبه‌های منفی توجه می‌کنند، است. به عنوان مثال، یک روز آفتابی را تصور کنید؛ ممکن است فردی از گرمای هوا شکایت کند، در حالی که فرد دیگری از آسمان زیبای آبی لذت ببرد. این تفاوت نگرش نشانگر تمرکز فکری هر فرد است.
چرا افراد به منفی‌نگری گرایش دارند؟
افرادی که دائماً از محیط یا شرایط اطراف خود ایراد می‌گیرند، معمولاً درگیر یک الگوی ذهنی منفی هستند که به طور غیرارادی آن‌ها را به تمرکز بر مشکلات و نقاط ضعف سوق می‌دهد. این افراد تجربه‌ای عمیق از منفی‌گرایی دارند که ریشه در ساختار مغز و نحوهٔ عملکرد آن دارد.
تغییر مغز با عادت‌های روزانه
علم نشان داده است که عادت‌های روزمره به مرور بر ساختار مغز تاثیر می‌گذارند و عملکرد آن را تغییر می‌دهند. تحقیقاتی که در دانشگاه زوریخ انجام شد، نشان داد که استفاده مداوم از گوشی‌های هوشمند می‌تواند نحوهٔ پردازش اطلاعات دریافتی از انگشتان دست را تغییر دهد. این تغییر ناشی از استفادهٔ بیش از حد از انگشت شست، بیانگر اثر مستقیم عادت‌ها بر واکنش‌پذیری مغز است.
اثرات بازی‌های رایانه‌ای؛ سندروم تتریس
اگر اهل بازی‌های رایانه‌ای باشید، ممکن است تجربه کرده باشید که محیط گرافیکی بازی‌ها حتی بعد از کنار گذاشتن آن‌ها همچنان در ذهن شما باقی می‌ماند. این پدیده که به نام “اثر تتریس” شناخته می‌شود، بیانگر تغییرات موقت مغز بر اثر تمرکز طولانی روی یک فعالیت است.
در آزمایش‌های دانشگاه هاروارد، بازیکنان بعد از مدت زمان مشخصی از خواب نیز تجربهٔ دیدن اشکال هندسی بازی تتریس را گزارش دادند. این مثال کاربردی نشان می‌دهد که مغز توانایی ایجاد تغییرات در واکنش‌ها و ساختارهای عصبی دارد.
از منفی‌گرایی تا مثبت‌اندیشی؛ مسیری قابل تغییر
افراد منفی‌گرا معمولاً ذهنیت خود را بر پایهٔ الگویی از افکار متمرکز به جنبه‌های ناخوشایند پایه‌گذاری کرده‌اند. اما خبر خوب این است که با آگاهی و تمرین، برنامه‌ریزی ذهن قابل تغییر است. مغز انسان به‌گونه‌ای طراحی شده که با دادن تمرین‌های مناسب می‌توان آن را به سمت مثبت‌اندیشی هدایت کرد.
تمرین ساده برای مثبت‌اندیشی
یکی از موثرترین تمرین‌ها برای رهایی از ذهنیت منفی، یادداشت روزانهٔ سه نکته مثبت که باعث خوشحالی و شکرگزاری شما می‌شود، است. این تمرین را برای مدت ۲۱ روز انجام دهید و مشاهده خواهید کرد که مغز شما به تدریج تمرکز بر جنبه‌های مثبت را تقویت می‌کند.
برای بهترین نتیجه، پیشنهاد می‌شود این تمرین را به یک عادت دائمی تبدیل کنید. تنها کافی است هر روز سه مورد جدید را ثبت کنید. بدین ترتیب، مغز شما ناخودآگاه به دنبال پیدا کردن موارد مثبت در زندگی خواهد بود.
