تفسیر آزمایش SGOT: معنی این آنزیم کبدی چیست؟
آزمایش SGOT یا AST یکی از تست‌های خون مهم برای ارزیابی عملکرد کبد است که سطح آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز را بررسی کرده و به تشخیص آسیب یا بیماری‌های کبدی کمک می‌کند.
تست SGOT یکی از آزمایش‌های خون مرتبط با عملکرد کبد است که سطوح آنزیمی به نام سرم گلوتامیک اگزالوستیک ترانس آمیناز (یا همان AST) را اندازه‌گیری می‌کند. این آنزیم، در ارزیابی و بررسی مشکلات کبدی اهمیت ویژه‌ای دارد و افزایش سطح آن در خون می‌تواند به معنای بروز اختلالاتی در کبد باشد.
در ادامه، موارد بیشتری را درباره این آزمایش و کاربردهای آن بررسی خواهیم کرد.
کاربرد آزمایش SGOT چیست؟
این آزمایش معمولاً جهت بررسی آسیب‌های کبدی یا شناسایی بیماری‌های مرتبط با این اندام تجویز می‌شود. زمانی که سلول‌های کبدی دچار آسیب می‌شوند، آنزیم SGOT وارد جریان خون شده و سطح آن افزایش می‌یابد. این آزمایش به‌ویژه در کسانی که سابقه بیماری‌هایی همچون هپاتیت C دارند، کاربرد ویژه‌ای دارد.
جالب توجه است که این آنزیم تنها در کبد وجود ندارد؛ عضلات، قلب، مغز و کلیه‌ها نیز حاوی SGOT هستند. بنابراین، آسیب به هر یک از این نواحی می‌تواند سبب افزایش سطح آن در خون شود. به همین دلیل، این تست معمولاً همراه با آزمایش دیگری به نام ALT انجام می‌گیرد تا دقت تشخیص بالا برود. آزمایش ALT عمدتاً بر کبد متمرکز است و می‌تواند شاخصی مهم برای آسیب‌های کبدی باشد.
دلایل تجویز این آزمایش معمولاً شامل موارد زیر است:
- هپاتیت
- سیروز کبدی
- آسیب‌های الکلی به کبد
- آسیب ناشی از داروها
مراحل آماده‌سازی برای انجام آزمایش SGOT
این آزمایش نوعی تست خون ساده است که نیاز به آمادگی خاصی ندارد. با این حال، برخی اقدامات می‌توانند فرآیند انجام آن را آسان‌تر کنند:
- از مصرف داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن (تیلنول) حداقل دو روز پیش از آزمایش خودداری کنید و اگر دارویی مصرف می‌کنید، حتماً پزشک را مطلع کنید.
- بدن خود را شب قبل از آزمایش هیدراته نگه دارید؛ مصرف آب کافی به تسهیل فرآیند نمونه‌گیری کمک می‌کند.
- لباسی بپوشید که بتوانید آستین خود را به راحتی بالا بزنید تا خون‌گیری سریع‌تر و راحت‌تر انجام شود.
در طول انجام آزمایش چه باید کرد؟
در زمان نمونه‌گیری، تکنسین آزمایشگاه بانداژی لاستیکی را به دور بازوی شما می‌پیچد تا رگ مناسب را پیدا کند. سپس محل خون‌گیری را تمیز کرده و با استفاده از یک سوزن نمونه خون می‌گیرد. کل این فرآیند معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌کشد.
پس از جمع‌آوری نمونه خون، یک تکه گاز بر روی محل خون‌گیری قرار داده شده و بانداژ برداشته می‌شود. ممکن است کمی کبودی در ناحیه ایجاد شود، اما جای نگرانی نیست؛ این کبودی معمولاً طی چند روز برطرف می‌شود.
نمونه خون پس از پردازش در آزمایشگاه، طی چند روز آماده و نتایج به پزشک ارسال می‌شود.
خطرات احتمالی آزمایش SGOT
این آزمایش به طور کلی بی‌خطر است، اما در مواردی خفیف ممکن است علائمی مانند سرگیجه یا سبکی سر ایجاد شود. اطمینان از مصرف آب کافی پیش از آزمایش می‌تواند احتمال بروز این علائم را کاهش دهد. اگر احساس سرگیجه داشتید، به تکنسین اطلاع دهید تا او شما را در وضعیت مساعدتری قرار دهد.
چگونه نتایج آزمایش SGOT را تفسیر کنیم؟
نتایج این آزمایش می‌تواند نشان‌دهنده آسیب در کبد یا سایر اندام‌هایی که این آنزیم در آن‌ها وجود دارد، باشد. معمولاً محدوده طبیعی SGOT برای مردان ۱۰ تا ۴۰ واحد در لیتر و برای زنان ۹ تا ۳۲ واحد در لیتر است.
نتایج غیرطبیعی ممکن است به علت موارد زیر باشد:
- هپاتیت حاد
- شوک
- آسیب کبدی ناشی از سموم یا داروها
- مشکلات کیسه صفرا
- سرطان
اگر سطح ALT و SGOT هر دو بالا باشند، این ممکن است نشان‌دهنده آسیب جدی کبد باشد. اما اگر تنها SGOT افزایش یافته باشد، احتمال مشکلات در سایر اندام‌ها نیز وجود دارد.
اقدامات بعد از آزمایش
بر اساس نتایج آزمایش، ممکن است پزشک شما آزمایش‌های دیگری مانند بررسی بیلی‌روبین، شمارش پلاکت یا سونوگرافی درخواست دهد تا تشخیص دقیق‌تری حاصل شود.
نکات کلیدی درباره آزمایش SGOT
- SGOT نقش مهمی در عملکرد سلول‌های کبدی دارد و در سایر اعضای بدن نیز یافت می‌شود.
- سطوح پایین این آنزیم عادی است و جایی برای نگرانی نیست.
- این آزمایش معمولاً همراه با تست ALT انجام می‌شود تا شرایط کبد به دقت بررسی گردد.
