فواید مراقبه برای ذهن: راهی برای کاهش استرس و بهبود تمرکز

برای شروع، بگذارید درباره‌ی مفهوم مراقبه صحبت کنیم. مراقبه چیست؟ به یک تمرین ذهنی اشاره دارد که طی آن فرد ذهن و تمرکزش را آرام می‌سازد. گرچه ممکن است به نظر برسد مدیتیشن کاری سخت و بی‌فایده باشد، اما وقتی آن را امتحان کنید، متوجه آثار مثبت آن بر جسم و روح خواهید شد و به ادامه دادن آن ترغیب خواهید شد. بهتر است از مدت زمان کوتاهی شروع کنید، مثلاً روزی دو دقیقه. این مدت زمان کم، به تدریج به عادت تبدیل می‌شود و اثرات ماندگاری بر زندگی دارد.

حتما بخوانید: فواید یوگا برای سلامتی چیستمراقبه چگونه باعث آرامش ذهنی و جسمی می‌شود؟ این تمرین ذهنی چگونه بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد؟ برای درک بهتر این موضوع، ابتدا به این می‌پردازیم:

<

تعریف مراقبه

مراقبه به تمرینی ذهنی اشاره دارد که انواع مختلفی دارد. دو نوع مهم مراقبه که در تحقیقات علمی مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل توجه متمرکز و مراقبه‌ی نظارت باز هستند.

در مراقبه‌ی توجه متمرکز، فرد روی یک عنصر یا موضوع خاص، مانند نفس کشیدن یا احساسی درونی، تمرکز می‌کند. هدف اصلی این نوع مراقبه حفظ تمرکز و بازگرداندن توجه در صورت انحراف آن است. نوع دوم، یعنی مراقبه‌ی نظارت باز، به تمرکز بر تمامی اتفاقات محیط اطراف بدون داشتن واکنش خاص اشاره دارد.

مراقبه از دیدگاه مذهبی

مفهوم مراقبه، از نظر مذهبی به توجه و نظارت فرد اشاره دارد. این حالت به خودآگاهی و مدیریت رفتارها و اعمال به شکلی دقیق‌تر کمک می‌کند. به عقیده‌ی بزرگان، مراقبه حالتی است که فرد در همه‌ی لحظه‌ها از رفتار خود آگاهی دارد تا از عهد و تعهداتش تخطی نکند.

حتما بخوانید: آموزش مدیتیشن برای تازه‌کارها با ۴۱ نکته عملیspan>تأثیر مراقبه بر مغزیکی از جذاب‌ترین جنبه‌های تمرین مراقبه تأثیراتش بر مغز است. تحقیقات نشان داده‌اند که وقتی مراقبه انجام می‌دهیم، مغز از فعالیت‌های پردازش اطلاعات لحظه‌ای خود دست می‌کشد و امواج بتا کاهش می‌یابند. این تغییر محسوس حتی پس از ۲۰ دقیقه تمرین مراقبه قابل مشاهده است.

<

مغز در هنگام مراقبه چه تغییراتی می‌کند؟

لوب پیشانی

این بخش مغز که مسئول تصمیم‌گیری و خودآگاهی است، حین مراقبه روند فعالیت‌های خود را کاهش می‌دهد.

لوب آهیانه‌ای

مسئول پردازش اطلاعات دنیای پیرامون، این بخش نیز در جریان مراقبه روند فعالیت‌هایش را کندتر می‌کند.

تالاموس

این بخش از مغز که دروازه‌بان حس‌های مختلف است، در هنگام تمرین مراقبه فعالیت‌های خود را کاهش می‌دهد.

تشکیلات مشبک

این ساختار حین مراقبه، شدت محرک‌های دریافت شده توسط مغز را کاهش می‌دهد و فرد احساس آرامش بیشتری را تجربه می‌کند.

حتما بخوانید: ۲۰ رازی که افراد خوشحال هرگز به شما نمی‌گویندspan>فواید مراقبه بر ذهن و جسم

بهبود توانایی تمرکز

مراقبه توانایی تمرکز را حتی خارج از زمان تمرین افزایش می‌دهد؛ تمرینی مثل عضله‌ای که نیاز به تقویت دارد.

کاهش اضطراب

مراقبه با تضعیف برخی مسیرهای عصبی مرتبط با احساسات منفی، سبب کاهش اضطراب می‌شود و قدرت مغز در ارزیابی منطقی احساسات را افزایش می‌دهد.

ارتقاء خلاقیت

تحقیقات نشان داده‌اند که مراقبه‌ی نظارت باز توانایی خلاقیت فرد را افزایش می‌دهد.

حتما بخوانید: برترین تکنیک‌های خلاقیت؛ حس نوآوری را در خود تقویت کنیدافزایش دلسوزی و همدلی

افرادی که به طور منظم مراقبه انجام می‌دهند، رفتارهای شفقت آمیز بیشتری از خود نشان داده و احساس همدردی بیشتری نسبت به دیگران دارند.

تقویت حافظه

تمرین مراقبه سبب افزایش توانایی یادآوری و جلوگیری از حواس پرتی می‌شود.

کاهش استرس

تمرین‌های مراقبه‌ی ذهنی استرس‌های روزانه را کاهش داده و به مدیریت بهتر شرایط فشار کمک می‌کنند.

افزایش ماده‌ی خاکستری مغز

تمرین مراقبه علاوه بر مدیریت سن، ماده‌ی خاکستری مغز را تقویت می‌کند که باعث افزایش ثبات احساسی و تمرکز است.

چگونه مراقبه را آغاز کنیم؟

برای شروع مراقبه نیازی نیست زمان زیادی صرف کنید؛ شما می‌توانید با تمرین‌های کوتاه مثل تمرکز بر تنفس شروع کنید. چهار نوع اصلی مراقبه شامل مراقبه‌ی هدایت شده، متحرک، حسی و تمرکزی هستند.

اثرات مثبت مراقبه

• کنترل بهتر بر افکار و رفتارها
• کاهش فشار خون
• افزایش تمرکز و حافظه
• کاهش تحریک‌پذیری
• کاهش روند پیری
• کاهش درد و استرس

مراقبه در محیط کار

• قبل از کار، زمانی برای مراقبه در نظر بگیرید.
• به یک مکان آرام بروید.
• به فایل‌های صوتی مراقبه گوش دهید.
• در دفتر کار، با تمرکز بر اشیاء، مراقبه انجام دهید.

انواع مدرن مراقبه

• کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی
• درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی

شروع تغییر با مراقبه

امروزه مراقبه به عنوان نقطه‌ی تحول سبک زندگی شناخته می‌شود. فواید آن از افزایش تمرکز گرفته تا کاهش استرس شما را به تجربه‌ی سبک زندگی سالم‌تر دعوت می‌کند. آیا تا کنون مراقبه را امتحان کرده‌اید؟ تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.